De ideale woning voor jongeren met een fysieke of psychische aandoening of beperking: onderzoek en plannen voor de toekomst!
Een woning vinden: Dat is super ingewikkeld als je jong bent. Al helemáál als je daarbij rekening moet houden met een chronische, fysieke of psychische aandoening of beperking. Er zijn te weinig toegankelijke (aangepaste) en betaalbare woningen beschikbaar in Nederland, waardoor jongeren gedwongen zijn langer thuis te wonen bij hun ouders of genoegen moeten nemen met een woning die niet volledig bij ze past. Oneerlijk, vinden wij. Dus tijd dat er wat aan gedaan wordt!
Landelijke krapte op de woningmarkt
Er is in Nederland een landelijke krapte op de woningmarkt. Dus ook onder onze doelgroep. FNO zorg voor kansen heeft ons gevraagd te dromen: wat zouden jongeren met een aandoening of beperking nodig hebben én willen in een woning? Om hierachter te komen deden JongPIT en FNO zorg voor kansen onderzoek naar de woonwensen en -behoeften van jongeren met een fysieke of psychische aandoening of beperking. Dit onderzoek is uitgevoerd door interviews te houden en een vragenlijst uit te zetten onder de doelgroep van JongPIT.
Bij de jongeren (in totaal 72 via de vragenlijst, 10 via diepte interviews) werd gevraagd naar de woonsituatie zoals die nu is en naar de wensen die jongeren hebben voor een (nieuwe) eigen woning. Meer dan de helft van de ondervraagde jongeren woont nog thuis, begeleid of in een instelling. Hiervan wil 96% graag de stap naar zelfstandig wonen maken. Op het moment dat een jongere de ‘stap naar buiten’ wil zetten, is deze stap eigenlijk vaak te groot.
Een lange zoektocht
Voor jongeren die in een instelling wonen lukt de stap naar zelfstandig(er) wonen vaak niet door ontbrekende zelfstandigheid, betaalbaarheid en begeleiding, wat ervoor zorgt dat zij ofwel de stap niet aandurven of kunnen maken, of na een tijdje weer teruggaan.
De jongeren die vanuit een instelling of begeleid wonen willen verhuizen, geven aan dat dit vrijwel onmogelijk is, omdat er geen of geen geschikte woning is. Jongeren die beschut wonen voelen zich daarbij ook vaak gestigmatiseerd.
Voor de jongeren die thuis wonen is het lastig om een goede woning te vinden, omdat veel belangrijke informatie niet te vinden is op sites als woningnet (nabijheid van voorzieningen, en wat er wel en niet in de woningen zit of aangepast kan worden). Vaak kunnen zij vanwege hun psychische of fysieke klachten niet goed terecht in een typische studentenwoning.
De zoektocht kost hierdoor veel energie, en dat heeft iemand met een chronische aandoening meestal niet. De zoektocht is lastig omdat veel woningen niet zijn ingericht voor mensen met een ondersteuningsbehoefte en de woningen die er wel op zijn aangepast, doorgaans als seniorenwoning worden aangewezen.
De jongeren die nog op zoek zijn naar een woning geven aan al lange tijd op een wachtlijst te staan. Voor velen is de particuliere huursector onbereikbaar en zij zijn daarom aangewezen op geluk (door middel van loting een woning toegewezen krijgen).
Belangrijke stap naar eigenwaarde en eigen regie
Dit terwijl jongeren met een fysieke of psychische aandoening of beperking geven aan dat op zichzelf (al dan niet begeleid) wonen zorgt voor meer gevoel van eigenwaarde, zelfstandigheid en geluk. Het zorgt daarnaast ervoor dat jongeren meer mee kunnen doen in de maatschappij en een betere gezondheid ervaren.
De ideale woning voor jongeren met een beperking of aandoening
De jongeren is gevraagd hoe voor hen een ideale woning eruitziet. Hierin waren de verschillen groot. Dit geeft aan dat maatwerk gewenst is. Wel geven veel jongeren geven aan behoefte te hebben aan een gelijkvloerse woning, een verstelbare keuken, dichtbij voorzieningen (zoals een supermarkt, een ziekenhuis in de buurt en het openbaar vervoer) en rolstoeltoegankelijkheid.
Daarnaast geven ze aan het liefst tussen mensen te wonen die wel én geen ondersteuningsbehoefte hebben, zodat er een gemengde woonvorm (magic mix) ontstaat.
Naast ondersteuning en aanpassingen werd er ook gevraagd naar wat financieel haalbaar is. Een kwart van de respondenten geeft aan tot 200 euro per maand aan huur te kunnen betalen, terwijl de helft aangeeft tussen de 300 en 500 euro per maand te kunnen betalen aan huur. 5% van de respondenten zou kunnen huren in de commerciële (particuliere) sector.
Wat nu?
Er is weinig woongelegenheid beschikbaar, en de huizen die beschikbaar zijn voldoen, zoals hierboven beschreven, vaak niet. Ondertussen geven onze jongeren aan dat het wonen in een eigen woning, kan dienen als oplossing waardoor andere problemen kleiner of behapbaar worden en dat zij hierdoor een betere kwaliteit van leven ervaren. Voor andere doelgroepen, zoals senioren, bestaan woonvormen, waardoor de zorg beter en goedkoper aangeboden kan worden. Dit soort initiatieven zijn er helaas (nog) niet voor jongeren met een chronische aandoening.
Door het gebrek aan aandacht voor de doelgroep in overheidsbeleid, wordt het tekort op korte termijn niet opgelost, ondanks dat dit hard nodig is. JongPIT werkt komende periode samen met belangrijke partners in het veld om te lobby’en bij de politiek voor een duurzame oplossing. Zo werd afgelopen maand mede namens JongPIT een brief verstuurd aan de Tweede kamer: input brief voor debat Volkshuisvesting.
Gesprekken met belangrijke partijen
Echter, om deze situatie om te keren is het van belang dat er naast lobby, ook actie wordt ondernomen. Er is daarom ook gesproken met andere belangrijke partijen. Denk hierbij aan belangenbehartigingsorganisaties voor mensen met een beperking, sociaal ondernemers, gemeenten, banken en zorgorganisaties.
Uit deze gesprekken bleek dat er geen duurzame oplossing of samenwerkingsverband is voor onze doelgroep op dit moment. Om die te creëren is het belangrijk dat er een netwerk en samenwerking ontstaat, omdat dit tot nu toe een onbekend terrein is voor velen.
En dat is wat we gaan doen. We bouwen aan een netwerk en zoeken naar samenwerkingen zodat we op korte termijn echt de ideale woningen voor jongeren met een beperking kunnen gaan realiseren, samen met de jongeren.
Het is een broodnodige stap naar een inclusievere woningmarkt en een kans op jongeren een stap verder te helpen. We houden jullie op de hoogte van dit unieke project. We houden je op de hoogte van alle stappen die worden gezet. Blijf ons volgen via onze socials. Wil je meer informatie? Neem dan contact met ons op via wonen@jongpit.nl.
